Vondst van de maand maart 2024
Nederland na de IJstijd
Op 3 maart 2024 vieren we het 53 jarig bestaan van Stichting In den Scherminckel. De vondst van de maand maart 2024 is dan ook één van de oudst gedateerde vondsten die in Bergen op zoom gevonden zijn, en dateert uit de Bronstijd.
Nederland na de IJjstijd
Ongeveer 12000 jaar geleden eindigde de laatste ijstijd. Het werd steeds warmer en de zeespiegel steeg zeer snel. De westelijke helft van het huidige Nederland was een soort Waddenzee. De kustlijn met duinen bestond nog niet. Het landschap veranderde geleidelijk van een open steppe (poolklimaat) in dennenbossen en daarna loofbossen. De archeologische periode tijdens deze opwarming heet de Middensteentijd of Mesolithicum en duurde van ongeveer 9000 tot 5300 v Chr.
Vondsten uit de Steentijd
Op het einde van het Mesolithicum werd het steeds warmer en natter. De eerste bewoners waren jagers-verzamelaars, die als nomaden rondreisden. Ze visten en maakten jacht op klein wild langs de randen van vennen en rivieren en gebruikten kleine vuurstenen, microlieten genoemd, om pijlpunten en mesjes te maken. De tijdelijke bewoning met tenten liet geen sporen achter, behalve heel af en toe de vuurplaats, en het afval van de stenen werktuigen, die de jagers ter plaatse maakten. In de Nieuwe Steentijd of Neolithicum (5300-2000 v.Chr.) en de daaropvolgende Bronstijd (2000-750 v.Chr.) ontstond in ons land de landbouw, de eerste boeren zochten de vruchtbaarste gronden op. Enkele losse vondsten in de omgeving van Bergen op Zoom wijzen er op dat er mensen gewoond hebben op de hogere zandgronden, maar echte sporen zijn nog niet gevonden.
Bronstijd
In de Bronstijd heerste een warm klimaat en raakten grote delen van onze regio met veen bedekt. Het groeien van het veen bereikte zijn hoogtepunt in de Bronstijd (2000-750 v.Chr.). De Brabantse Wal, ofwel de hoogte tussen de steilrand en de paraboolduinen, lag toen ingeklemd tussen uitgestrekte veengebieden. Het veen in het noordwesten en westen bestond uit voedselrijk Hollandveen (zegge en rietveen); het veen ten oosten van de Wal bestond uit voedselarm veen (mosveen), verspreid over uitgestrekte vennen en kleinere poelen. Ook op de wal zelf waren veel vennen en moerassen. Het natte veen was slecht bewoonbaar. Vondsten uit de Bronstijd zijn dan ook zeer zeldzaam, maar ze zijn er wel.
Eerste ‘Bergenaar’?
In 2001 werden op het Mineurplein in Bergen op Zoom enkele scherfjes van een aardewerk pot uit de Bronstijd (2000-750 v Chr) gevonden. Helaas ontbreken de sporen van gebouwen. Het betreft een klein aantal aardewerk scherfjes van maar een paar centimeter groot. Toch duiden deze aardewerkscherfjes er op dat in de Bronstijd al mensen geleefd hebben in wat later het stadscentrum van Bergen op Zoom zou worden.
Wilt u deze 4000 jaar oude scherfjes van de eerste Bergenaar in het echt bewonderen? Komt u dan eens langs in onze ArcheoHotspot!
ArcheoHotspot Bergen op Zoom
Wassenaarstraat 61
Open: woe + zat 13.00-16.30u + do 10.00-12.00u.
Andere tijden en groepsbezoek op afspraak mogelijk
Entree gratis
Zuidwestelijk Nederland in de Bronstijd. Het veen is paars gekleurd. Bijna heel westelijke Nederland was moerassig.
Bronnen:
Tentoonstelling ArcheoHotspot Bergen op Zoom
Marco Vermunt en Alexander vd Kallen, Opgravingen in Bergen op Zoom
Marco Vermunt, Prehistorie en vroegste geschiedenis van stad en omgeving, School voor Geschiedenis, 1e leerjaar, les 2
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Nederlands Archeologische Rapporten 51, Westelijk Noord-Brabant in het Malta tijdperk
